قبل از اینکه به صورت جدی به بحث معرفی دستگاه تراش و نحوه کارکرد آنها بپردازیم، شاید بد نباشد که یک معرفی کوتاه از انواع روشهای تراشکاری داشته باشیم که طبیعتاً ما را به اطلاعات جالب و کامل‌تری می‌رساند. از دیرباز تاکنون روشهای تراشکاری در سه دسته قرار می‌گیرند:
تراشکاری دستی
این به عنوان سنتی‌ترین و قدیمی‌ترین روش تراشکاری شناخته می‌شود که از گذشته تاکنون برای کار بر روی سنگ و چوب برای ساخت تجهیزات اولیه به کار گرفته شده است. این شیوه کاربرد چندانی در مورد فلزات و تجهیزاتی مانند شیشه‌ها ندارند و شاید به صورت جزئی برای ایجاد برخی نقش‌ها در آنها استفاده شود. امروز شاهد استفاده محدود از این روش تراشکاری هستیم و کاربرد صنعتی ندارد.
تراشکاری اتوماتیک
این روش تراشکاری با دستگاههای مختلفی مانند دستگاه سی ان سی انجام می‌شود که بخش مهمی از آن تحت کنترل کامپیوتر و به صورت خودکار است. از لحاظ امنیت، سرعت کار، دقت، کیفیت تراشکاری و فروش می‌توانیم این روش را به عنوان بهترین گزینه معرفی کنیم که هم کاربرد صنعتی دارند و هم در بخش غیرصنعتی هم از آن استفاده می‌شود. تراشکاری اتوماتیک در حوزه‌های مختلف مانند تراش سنگ، تراش چوب، تراش شیشه، تراش فلزات و موارد مشابه آنها کاربرد دارند.
تراشکاری نیمه اتوماتیک
به صورت ترکیبی از تراشکاری دستی و تراشکاری اتوماتیک است که بخش برشی آن تحت کنترل یک ابزار برشی خودکار مانند موتور و بخش حرکتی آن تحت کنترل تکنسین و یک فرد است. کاربرد این دستگاهها نسبت به روشهای دستی بیشتر است و شاید معروف‌ترین آنها دستگاه فرز و دستگاه دریل باشد. این دستگاهها برای کسانی که به دنبال راه اندازی یک کسب و کار ارزان قیمت در حوزه تراشکاری هستند، بهترین انتخاب ممکن است.
انواع ماشین تراش
همانطور که گفته شد، اصول کلی و اصلی در همه دستگاههای برش یکسان است و همه آنها از یک الگوی خاص پیروی می‌کنند. اما با توجه به تغییراتی که در روند حرکتی محورها به وجود می‌آید و همچنین تغییراتی که ممکن است در ابزار برشی دیده شود، از این دستگاهها برای نقش‌های مختلفی استفاده می‌شود. بنابراین اگر ما بخواهیم ماشین آلات تراش و در گروه‌های مختلف قرار دهیم: چهار گروه زیر را داریم:
دستگاه داخل تراش عمودی
این دستگاه به عنوان محبوب‌ترین گزینه برای کار بر روی قطعات سنگین و قطعات بزرگ است. حرکت دادن این قطعات به شکل افقی بسیار سخت است و به همین دلیل معمولاً به صورت ثابت به کار برده می‌شوند. روند کار دستگاههای داخل تراشه عمودی به این صورت است که قطعه بر روی میز قرار داده می‌شود و ابزار برشی در یک حرکت رفت و برگشت عمودی فرایند برش را انجام می‌دهد. با توجه به نیاز ما، حرکت دستگاه ممکن است در امتداد عمود بر محور چرخش قطعه کار یا به موازات آن انجام گیرد، اما در نهایت طرح کلی کار تا به شکل ابزار برشی و قلم برش است.
دستگاه داخل تراش افقی
در این شیوه قطعه کار به صورت افقی نگهداری می‌شود و ابزار برشی به منظور ایجاد یک سوراخ داخلی به کار گرفته می‌شود. این دستگاهها برای برش دادن قطعه کارهای بزرگ غیر استوانه‌ای مناسب هستند و معمولاً در پروژه‌های سبک انتخاب بهتری هستند. در این شیوه قطعه کار به صورت ثابت نگه داری می‌شود و همه حرکت بر عهده محورها و ابزار برشی دستگاه است. بنابراین دستگاه ممکن است به صورت برش‌های دایره‌ای یا برش‌های مربعی فضای داخلی نمونه کار را خالی کند و قطعه کار در تمام طول کار ثابت بماند.
دستگاه صفحه تراش
دستگاه تراش صفحه‌ای برای کار بر روی سطح نمونه کار استفاده می‌شود و به هیچ وجه وارد فضای داخلی نمی‌شود. این دستگاهها دارای حرکت اصلی رفت و برگشت خطی است که ممکن است نتایج مختلفی نصیب ما کنند. برخی از آنها صرفاً مانند یک رنده عمل کرده و سطح قطعه کار را تراش می‌دهند. اما در دستگاههای تراش سی ان سی این امکان به وجود آمده که حتی حکاکی‌های بسیار پیچیده‌تر مانند مارکینگ و نشانه گذاری بر روی قطعه کار وجود داشته باشد و از دستگاه برای تراش‌های پیچیده‌تر هم استفاده شود.